Danas u svetu postoji 7150 jezika koji pripadaju 142 jezičke porodice. Oni su nastali i razvijali se u različitim istorijskim epohama, a opstali su do danas u svom preobraženom i dovršenom obliku. Ali tako velika jezička raznolikost nije pokazatelj, jer skoro 70% svetske populacije koristi samo 40 jezika, a velika većina od preostalih 7110 je ugrožena.
Istorija pisanja
Početak razvoja govora i pisanja – u našem današnjem shvatanju – može se nazvati pojavom prvih piktografskih simbola i hijeroglifa: u periodu od 5. do 6. veka pre nove ere. U toku arheoloških istraživanja pronađeni su u Mesopotamiji, u siro-palestinskom regionu, na teritoriji savremene Abhazije i na Žutoj reci u Kini. Ovi spisi pripadaju takozvanom "protopismu", a razvili su se do današnjeg pisanja tek u 3.-2. veku pre nove ere.
Tako se „pravo“ pisanje u obliku strukturiranih simbola pojavilo u starom Egiptu 3100. godine pre nove ere, u severozapadnom Hindustanu 3000. godine pre nove ere i u starom Sumeru 2750. godine pre nove ere. Spisi pronađeni u Peruu (2500 pne), Kritu (2000 pne) i Kini (1400 pne) datiraju iz kasnijih godina. Od 1000. do 100. godine pre nove ere nastala su maloazijska pisma, etrursko pismo, hebrejsko kvadratno pismo i nabat pismo. Što se tiče latinice – danas najčešće, došlo je od etrurskog: oko 400. godine pre nove ere.
Značajan događaj za svetsko pisanje bio je pronalazak papira u Kini, otprilike u isto vreme kada i Hristovo rođenje (0 AD). Postao je univerzalni, i što je najvažnije, mobilni nosilac informacija: za razliku od glomaznih kamenih ploča i oklopa kornjača, postao je široko rasprostranjen, prvo među elitama, a zatim i među srednjom klasom.
Uporedo sa azijskim pisanjem, evropsko pismo se razvilo na osnovu latiničnog pisma usvojenog u Rimskom carstvu. Ali on je dobio svoju modernu formu tek 1300. godine, kada je karolinška minuskula oživela i odobreno takozvano „humanističko“ pisanje. 1700. godine u Rusiji je usvojeno ćirilično pismo („građansko pismo“ Petra I), a u 19. veku je počelo globalno prilagođavanje latinice drugim jezicima. Do danas je najčešći i koristi se u 131 od 195 zemalja.
Zanimljive činjenice
- Od 7150 postojećih jezika, velika većina (90%) se može čuti samo u Africi i Aziji. Njima govori ukupno 90-100 hiljada ljudi. Ovi dijalekti se smatraju ugroženim i svake decenije se smanjuju.
- Jedan od najistaknutijih poliglota poznatih svetskoj istoriji bio je Đuzepe Gasparo Mecofanti, italijanski kardinal koji je govorio 60 jezika.
- Najčešći znak na svetu je latinično slovo „e“. Posebno da bi umanjio njegov značaj i opovrgnuo njegovu neophodnost, Ernest Vincent Rajt je 1939. godine napisao roman Gadsbi koji se sastoji od 50 hiljada reči koje ne sadrže ovo pismo.
- Najveća zaliha znakova je na kineskom: više od 80 000. Ali skoro svi se ne koriste u svakodnevnom životu, a da biste razumeli 99% onoga što se piše u štampi i na Internetu, dovoljno je znati samo 2000 karaktera. A za 80% razumevanja dovoljno je 500 hijeroglifa.
- Ako je veličina fonta 12 pt, standardna stranica A4 će stati u proseku od 2400 znakova bez razmaka. Dakle, 1000 znakova zauzima oko 2/5 stranice, 2000 znakova ─ 4/5 A4 formata.
- Stela Pajunas-Garnand je najbrže kucala na svetu. Godine 1946. dostigla je 1080 znakova u minuti na IBM električnoj pisaćoj mašini. Moderna pobednica, Engleskinja Barbara Blekburn, nije uspela da obori ovaj rekord na kompjuterskoj tastaturi. Godine 2005. otkucala je 1060 znakova u minutu.
- Prosečna brzina kucanja je oko 200 znakova u minuti. Ispostavilo se da muškarci kucaju brže od žena, iako moraju da kucaju ređe.
- U Velikom akademskom rečniku ima 150.000 reči.
U informativnom 21. veku, svi tekstualni podaci se prevode u digitalni oblik, i to na različite jezike. U slučaju umetničkih dela i istorijskih hronika, prevođenje i uređivanje su povereni stručnjacima, a za nevažne tekstove postoje automatski algoritmi ugrađeni u onlajn prevodioce i „brojače znakova“. Ovo poslednje „može“ da broji ne samo broj znakova (sa i bez razmaka), već i broj pasusa, reči (jednosložnih i višesložnih), slogova, rečenica, pasusa itd. Ovo u velikoj meri pojednostavljuje rad sa tekstom/jezikom. informacije i omogućava vam da ih dovedete u odgovarajući oblik automatski i bez korišćenja rečnika.